TOZD w Czechach
Wrzesień to idealny czas, aby wybrać się na kilka dni na Morawy. Znajdziemy tam wiele bardzo ciekawych zabytków, świadków historii i wielkich zdarzeń, urzekającą, dziewiczą przyrodę i dużo wysokiej klasy wina. Członkowie Towarzystwa Oświatowego Ziemi Dzierżoniowskiej we wrześniowy weekend zapoznali się z historią czeskich pałaców i zamków. Program wizyty u południowego sąsiada był napięty i jego celem było przekazanie możliwie jak największej wiedzy historycznej dotyczącej rodów szlacheckich, monarchii Habsburgów i epoki napoleońskiej.
Pierwszym przystankiem wyprawy był Litomyśl, którego historia sięga 981 r., kiedy na drodze łączącej Czechy z Morawami wybudowano zamek graniczny. W Litomyšlu urodził się słynny czeski kompozytor Bedrzich Smetana, którego nazwisko przypomina odbywający się co roku w tym mieście festiwal operowy. Uczestnicy wycieczki podziwiali dzieło architekta Giovanniego Battisty Aostalli i mieli okazję spróbować słynnego morawskiego wina na miejskim rynku, po czym udali się do kolejnego zamku w Bouzow. Mało kto wie, że właśnie tam nakręcono znaną również w Polsce serie baśni filmowych włoskiego reżysera Lamberta Bavy o księżniczce Fantaghiro. Zamek w 1696 r. zakupił wielki mistrz zakonu krzyżackiego Franz Ludwig zu Neuburg. Posiadłość pozostała w rękach zakonu aż do 1939 r., kiedy to została skonfiskowana przez narodowych socjalistów.
Członkowie Towarzystwa po lekturze rycerskiej wybrali się do Ołomuńca. Do dziś zachował się średniowieczny wygląd ulic i placów tego pięknego miasta. Spacer po stolicy Moraw to czysta przyjemność. Rozległe ołomunieckie Stare Miasto jest drugim, po centrum Pragi, największym zespołem zabytkowym w Czechach. Zabudowa w jego obrębie reprezentuje głównie styl renesansowy i barokowy. Stojąca na Górnym Rynku kolumna Trójcy Przenajświętszej jest wpisana na lista światowego dziedzictwa UNESCO.
Drugi dzień wizyty w Czechach zaczął się od najbardziej ekscytującego dla mnie punktu programu. Mogłem stanąć na samym środku terenu gdzie rozciągało się rozległe wzgórze Prackie o łagodnych stokach w pobliżu Sławkowa (dawnego Austerlitz). Opanowanie wzgórza przez wojska Napoleona dało Francuzom jedno z największych zwycięstw bitewnych, które historycy wojskowości określili jako drugie, po Kannach Hannibala, arcydzieło taktyczne w historii wojen. W Sławkowie pozostała nowa część zamku, którą zaprojektował włoski architekt Dominik Martinelli, freski na większości z sufitów namalował Andrea Lanzani, a rzeźby do dziś zdobiące park wykonał Giovanni Giuliani.
Ostatnim punktem wyprawy była dawna rezydencja arcybiskupów w Kromieryżu. W roku 1885 w mieście doszło do spotkania rosyjskiego cara Aleksandra III z cesarzem Franciszkiem Józefem I. Temat ich rozmów jest okryty tajemnicą aż do dnia dzisiejszego. Największe wrażenie robi jedna z najpiękniejszych sal konferencyjnych w Europie, gdzie podczas Wiosny Ludów odbywały się obrady austriackiego parlamentu, przeniesione z ogarniętego walkami rewolucyjnymi Wiednia.
Towarzystwo oświatowe działa już od kilku lat poszerzając grono członków i ofertę edukacyjną. Jako organizacja pozarządowa korzysta z pomocy Powiatu Dzierżoniowskiego i Miasta Dzierżoniów.
Michał Gackiewicz