Poradnik genealogiczny
Bije zegar godziny, my wtedy mawiamy:
„Jak też czas szybko mija” – a to my mijamy!
S. Jachowicz
Poradnik genealogiczny – praktyczne wskazówki dla badaczy losów własnej rodziny.
Rosnąca popularność badań genealogicznych sprzyja wzrostowi ilości osób zainteresowanych poszukiwaniem korzeni, poznawaniem przeszłości swojej rodziny. Ponieważ od czegoś trzeba zacząć, stąd kilka rad na dobry początek. Warto przy tym pamiętać, że szukanie powiązań osób w swojej rodzinie warto rozszerzyć o życiorysy jej członków i informacje o środowisku, w którym żyli.
Pierwszym krokiem powinno być przejrzenie własnych zasobów, a następnie rozmowa z rodziną. Spisanie swoich wspomnień, a także odszukanie i przeanalizowanie pamiątek rodzinnych takich jak: akty urodzenia, chrztu, ślubu, śmierci, dowody osobiste, paszporty, umowy o pracę, także akty własności, zakupu, sprzedaży oraz legitymacje szkolne, służbowe, fotografie, wycinki artykułów, listy, pamiętniki i inne - to właściwy początek pracy genealoga amatora. Czynności te mogą dostarczyć wielu cennych informacji, będących punktem zaczepienia do dalszych poszukiwań.
Rozmowy z członkami rodziny dobrze jest zacząć od najbliższych i najstarszych, rozszerzając krąg rozmówców na wszystkich członków rodziny, do których można dotrzeć. Zapisywać należy wszystkie informacje, notując skąd pochodzą oraz zbierać adresy i telefony do kolejnych osób. Warto sprawdzić czy ktoś inny w rodzinie nie prowadził badań genealogicznych rodziny.
Poza odwiedzeniem swojej rodziny warto wybrać się na cmentarze, odnaleźć groby przodków zanotować wszelkie widniejące na nich informacje, zrobić fotografie.
Jednocześnie dobrze jest sprawdzić informacje dostępne w Internecie. Na początku można wpisać swoje nazwisko w wyszukiwarce internetowej, następnie przeszukać witryny genealogiczne i fora dyskusyjne. Oto adresy kilku portali genealogicznych: GENEALODZY.PL — serwis Polskiego Towarzystwa Genealogicznego, Dynamiczny Herbarz Rodzin Polskich, WWW.GENPOL.COM — Genealogia Polska, Ornatowski.com, Portal Janusza Stankiewicza.
Cennym źródłem informacji mogą okazać się bazy danych archiwów państwowych. Najbardziej przydatne w poszukiwaniach przodków są bazy: PRADZIAD, Szukaj w archiwach, ELA.
Przed rozpoczęciem przeglądania ksiąg metrykalnych i innych aktów stanu cywilnego, czy to w archiwach, czy bezpośrednio w parafiach, dobrze jest wiedzieć, że cennym źródłem informacji mogą okazać się dostępne w Internecie bazy danych zawierające indeksy metrykalne. Obejmują one niestety niewielki fragment istniejących zasobów, niemniej jednak warto je przejrzeć pod kątem własnych poszukiwań.
Informacje o przodkach można znaleźć również w wielu innych dokumentach. Mogą to być księgi kościelne, spisy ludności, akta instytucji wymiaru sprawiedliwości, placówek oświatowych, partii i stowarzyszeń, instytucji powołanych do badania szlachectwa itp.
Pracę nad historią rodziny należy systematycznie dokumentować. Oprócz notatek dobrze jest używać formularzy arkuszy rodzinnych ( gotowe można znaleźć w Internecie). Można też korzystać z istniejących programów genealogicznych: płatnych i darmowych. Wystarczy wprowadzić dane bezpośrednio do formularzy w tych programach. Jeżeli wolimy sami tworzyć drzewka genealogiczne, dobrą radą jest zacząć od podzielenia rodziny wielopokoleniowej na części, składające się z pary rodziców i ich dzieci.
Warto też zapoznać się z literaturą na temat poszukiwań przodków. Jedną z takich wartych polecenia pozycji jest "Poszukiwanie przodków - genealogia dla każdego" Małgorzaty Nowaczyk. Poradnik ten pokazuje jak prowadzić skuteczne poszukiwania i jak odczytywać stare dokumenty.
Wystarczy rozpocząć swoje badania historii rodziny, a oni się spostrzeżemy, gdy stajemy się pasjonatami genealogii. Powodzenia!
Przygotowała: Krystyna Pawełek