Sławne Polki – Jadwiga Andegaweńska – król Polski

Była córką Ludwika Andegaweńskiego - króla Węgier i Królestwa Polskiego i Elżbiety Bośniaczki. Jej obie babki pochodziły z rodu Piastów. Większość  życia spędziła jako król Polski, kierując się troską i dobro swojego państwa i jego mieszkańców. Śmiało można więc mówić o niej  - była Polką.
Jan Długosz w swoich „Rocznikach, czyli kronikach sławnego Królestwa Polskiego” tak ją scharakteryzował: „Niebiosa użyczyły jej w darze tak cudną i wdzięczną postać, jakiej żadne nie wydały wieki… Widzieli ją rzadkimi nad podziw wdziękami od natury ozdobioną, ćwiczoną w naukach, układną w obejściu, zachowującą skromność i powagę nie tylko urodzeniu swemu, ale i kobiecie właściwą”. Trudno o bardziej pochlebny opis. Czy odpowiadał on prawdzie. Z pewnością tak. Latem lub jesienią 1384 r. przyjechała do Polski. Była zdolna, wykształcona, religijna i miała tylko 10 lat i kilka miesięcy. Jej koronacja 17 października 1384 r. kończyła najdłuższy w historii Polski okres bezkrólewia. W owych czasach żeński monarcha liczył się jako prawne źródło przekazania władzy, to  że Jadwiga okazała się w pełni królem było zasługą jej osobistych cech. Łączyła prawo i zdolności osobiste. Była królem z pozycją pani przyrodzonej i przyszłej założycielki dynastii. Za jej sprawą doszło do poważnych zwrotów w dziejach naszego państwa. Małżeństwo Jadwigi z Jagiełłą dało podwaliny pod przyszłą potęgę państwa polsko – litewskiego, zmieniło sytuację polityczną w Europie Wschodniej, kwestionowało sens istnienia państwa Zakonu Krzyżackiego. Nadała również nowy wymiar dziejom Kościoła i chrześcijaństwa w Polsce, na Litwie i Rusi. Miała ogromny wpływ na kulturę chrześcijańską i polską. Umiejętność łączenia kontemplacji z działalnością na rzecz swoich potrzebujących pomocy poddanych oddziaływała na jej współczesnych i niosła świadomość jej świętości.
Imię Jadwigi jest wymieniane w aktach państwowych jako równoważne z mieniem męża np. hospodar mołdawski  Piotr I składając  hołd  lenny w 1387 r. składał go „królowi Polski Jagielle, królowej Jadwidze i Koronie Polskiej”. Kancelaria Jagiełły była kancelarią Królestwa Polskiego, gdy trzeba było wystąpić w charakterze dziedziczki państwa wyższość miała Jadwiga, ona zatwierdzała dokument męża.
Do 1386 r. decyzje w jej imieniu podejmowali opiekunowie młodej królowej – matka, panowie duchowni oraz świeccy. W latach 1386 – 1390 Jadwiga była symbolem, odwoływano się do niej w ostateczności, tak jak w 1386 r. w celu przejednania zwolenników książąt piastowskich na Wielkopolsce czy zajęcia Rusi Halickiej rok później. W wieku 16 lat zaczęła działać jako polityk: godziła zwaśnionych książąt litewskich, korespondowała z krzyżakami, drogą mediacji dążyła do odzyskania ziemi dobrzyńskiej, starała się zjednać książąt śląskich i pomorskich, porozumiewała się z papieżem m.in. w wprawie obsadzania stanowisk kościelnych. Godziła ożywioną działalność polityczną z miłosierdziem – ufundowała szpital w Bieczu, uposażyła szpitale w Sandomierzy i Sączu. Dbała o zapewnienie Polsce i Litwie ludzi uczonych. Jednym z jej największych osiągnięć było przygotowanie warunków do reaktywowania Uniwersytetu Krakowskiego.
Jadwiga była postacią tak wybitną, że wokół jej życia i działalności powstało wiele legend i opowieści. Zmarła młodo - miała około 25 lat w chwili śmierci. Już wówczas panowało przekonanie o jej świętości. Dopiero jednak w XX w. doczekała się włączenia do panteonu świętych. 31 maja 1979 r. została beatyfikowana przez zatwierdzenie kultu, a 8 czerwca 1997 r. kanonizowana.

Krystyna Pawełek

Zobacz zdjęcia w galerii ...

<-- powrót do Wydarzeń 2014